Het Cocreatie principe

Dit stuk gaat in op het principe van cocreatie, user generated content en cocreatie versus feedback. Dit is tevens mijn eerste post op dit nieuwe blog! Veel leesplezier

H3 Het Cocreatie Principe

Cocreatie (bottom up)
In dit hoofdstuk wordt het cocreatie principe beschreven. Een definitie van cocreatie is: “waarde creëren met een gedecentraliseerde groep of organisatie”. Deze definitie is vrij ruim en ook het begrip ‘waarde’ is in deze definitie niet nader gespecificeerd. Ook wordt opengelaten of het een bewust of onbewust proces is en wie er wordt begunstigd.
De meerwaarde van cocreatie is bepaald door het principe dat grote groepen individuen gezamenlijk altijd slimmer zullen zijn dan een kleine groep experts, ‘bottum up’ worden problemen beter opgelost dan ‘top down’. Dit principe wordt o.a. beschreven in het boek; “Wisdom of the Crowds” van de auteur James Surowiecki.

De rol van “aggregation”
Een kanttekening die hier wel bij het basisprincipe hoort en ook meteen de grote paradox is van cocreatie; al is cocreatie een proces waarbij de waarde wordt gecreëerd in een gedecentraliseerde omgeving, toch heeft succesvolle cocreatie altijd als kenmerk dat er een ‘aggregation proces’ (samenvoegings proces) plaatsvindt. Dit is het systeem of een persoon die centraal bepaalt wat waardevol en relevant is en wat niet.

Je zou het kunnen vergelijken met een appelboomgaard, de appels groeien uit zichzelf, maar de boer bepaalt welke appels ‘goed’ zijn en welke niet. Afhankelijk van de type waarde die wordt gecreëerd in het cocreatieproces kan vooraf bepaalt worden wat ‘goed’ is en wat niet. De boer kan je immers op voorhand al vertellen dat hij de rotte appels niet zal behouden, en dat hij de groene niet zal plukken.
Op Wikipedia zijn een aantal kenmerken bepaalt van een ‘goed’ artikel; zo moeten bijvoorbeeld bronnen worden toegevoegd, mag het artikel niet op zichzelf terugslaan etcetera.
Een ander voorbeeld is het computer besturingssysteem Linux en het begrip “all roads lead to Linus”, de cocreators die stukjes software voor Linux schrijven/aanpassen en publiceren zijn afhankelijk van het oordeel van Linus zelf of het meegenomen wordt in de basis van de volgende updates van het besturingssysteem.

Dit aggregation proces is niet belangrijk omdat de menigte niet in staat zou zijn de beste en meest relevante uit te kiezen maar omdat er beslissingen moeten worden genomen. Het aggregationproces blijft dus een curieus onderdeel van cocreatie omdat het uiteindelijk toch weer in de handen van één enkel individu of systeem terechtkomt. Toch is dit cruciaal omdat anders helemaal geen beslissingen worden genomen. De vraag is waarom de menigte deze taak niet op zich zou kunnen nemen. Het antwoord is dat een dergelijk systeem in theorie misschien zou kunnen werken maar in de praktijk hooginstabiel zal blijken. Appels groeien misschien vanzelf maar daarvoor is wel water nodig en goede grond, en bescherming tegen natuurlijke vijanden. Toch zijn er ook voorbeelden van de gebruiker die zelf bepaalt wat relevant is, zo kan iedereen filmpjes op youtube toevoegen, zolang het filmpje ‘ethisch verantwoord’ is. Op youtube wordt relevantie bepaalt door de gebruiker individueel maar ook gezamenlijk. Dit geschiedt d.m.v. aantal views, de rating, aantal comments etc. Het feit dat filmpjes wel moeten voldoen aan bepaalde ‘ethische’ voorwaarden bevestigd dat ook youtube aggregation toepast. De rotte appels worden immers niet geplaatst. Het eindoordeel is echter aan de gebruiker zelf. Hier bepaalt de gebruiker dus wat relevant is en wat niet. Youtube, maar ook wikipedia, faciliteren een platform. Het 'aggregation' proces wordt door de gebruikers zelf vervuld. Dit zijn geen instabiele systemen omdat er geen beslissingen hoeven te worden genomen. 'User generated content' doorloopt dus een korter proces dan de cocreatie van producten of diensten.

Cocreatie versus feedback
Wat mogelijk is; om in de laatste fase van cocreatie een terugkoppeling te plaatsen naar de cocreators. Het beslissingsorgaan zou na een eerste zifting (rotte appels) het kiezen van een strategie binnen de opties democratisch over kunnen laten aan de menigte. De vraag is of dit binnen cocreatie valt of binnen feedback, en of deze beiden typen elkaar niet in de weg staan.
Om die vraag te kunnen beantwoorden moeten we op zoek naar de definitie van feedback.

Een ruime definitie van feedback is; “het terugkoppelen van output uit een proces of systeem naar de input”. Wat we hier uit af kunnen leiden is dat feedback alleen een terugkoppeling is. Er is geen directe reden om aan te nemen dat cocreatie en feedback elkaar in de weg staan of elkaar niet zouden kunnen ondersteunen. Wat wel duidelijk is dat beide met elkaar verward kunnen worden doordat cocreatie voornamelijk bestaat uit terugkoppelingen. Het cocreatie proces bevat namelijk altijd meerdere terugkoppelingen van output naar input. Dit is de communicatie tussen de cocreators, persoon A schrijft een artikel op Wikipedia over de definitie van cocreatie, persoon B is het er niet helemaal mee eens en heeft ook enkele toevoegingen. Daarmee geeft persoon B feedback (user 2 user) op wat A schreef. Verder voegt B ook nog direct iets toe aan de input kant.

Terug naar de definitie van cocreatie: “waarde creëren met een gedecentraliseerde groep of organisatie”. Voorwaarde voor cocreatie is dus het gedecentraliseerde karakter. Feedback of terugkoppelingen zijn een natuurlijk onderdeel van het cocreatie proces. Zonder de ‘user 2 user’ terugkoppelingen zou het cocreatie principe schade worden toegebracht. Een terugkoppeling tussen een gecentraliseerde organisatie (top) en een user (down) , dus ‘top down’, behoort niet tot het ‘bottum up’ cocreatie principe.